براساس همین رسم دیرینه و کهن، روز گذشته علی نیکزاد سرپرست جدید وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در مراسم معارفه خود اظهار داشته که تبدیل شدن ایران به هاب منطقه در حوزه ارتباطات جزو اهداف و برنامههای اوست.در حال حاضر نهتنها ایران هاب ارتباطات منطقه نیست که حتی در جایگاه هشتم ارتباطات این منطقه نیز قرار ندارد و کشورهایی مانند افغانستان نیز در بسیاری از شاخصهای ارتباطات از ایران جلوتر هستند.
اینکه چرا ایران هاب ارتباطات منطقه نشده است دلایل متعددی دارد. ازجمله اینکه ایران هیچگاه نخواسته است از ظرفیتهای ارتباطات و فناوری اطلاعات به درستی و بهطور کامل استفاده کند. این در حالی است که سند چشمانداز توسعه 20ساله ایران بر پیشتاز بودن ایران در منطقه آسیای جنوب غربی تأکید کرده است.
ایران در شرایط حاضر از نظر ضریب نفوذ تلفن همراه در رتبه اول منطقه نیست، ایران از معدود کشورهای منطقه است که هنوز فناوریهای نسل سوم تلفن همراه در آن رایج و گسترده نشده است، ایران از معدود کشورهای جهان است که هنوز اینترنت دایل آپ در آن بهطور گسترده استفاده میشود درحالیکه این فناوری سالهاست در دنیا منسوخ شده است، ایران در میان تمام کشورهای دنیا، در رتبه هشتم از آخر از نظر سرعت اینترنت قرار دارد. قطعیهای مکرر شبکه فیبر نوری در ایران از مبدا خلیجفارس یا در مناطق داخل کشور، ایران را در رتبه اول کشورهای دارای قطعیهای شبکه اینترنت قرار داده است.
ایران از نظر شاخصهایی مانند دولت الکترونیک و آمادگی الکترونیک در رتبههای بالای 80دنیا قرار دارد. از نظر هزینه اتصال به اینترنت نیز ایران جزو گرانترین کشورهای منطقه است، شبکه فیبر نوری دهها هزار کیلومتری کشور فاقد سرویسهای مبتنی بر پهنای باند است و استفاده چندانی از این شبکه انجام نمیشود. پرکاربردترین سرویس ارتباطاتی کشور کماکان « ویس» یا صداست.مصرف پهنای باند کشور نیز بهدلیل فقدان وجود زیرساختهای توسعهیافته بسیار نازل است لذا تجارت الکترونیک و کسب و کارهای آنلاین در ایران چندان رایج نیست.
هاب شدن، مستلزم نیازها و الزاماتی است که بخش عمده آن مربوط به فناوری نیست بلکه مربوط به بینش مدیران این حوزه است. این بینش فعلا در ایران وجود ندارد. تا زمانی طولانی، ایران بهرغم داشتن موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی برجسته در منطقه، همچنان بهعنوان کشوری مصرفکننده در زمینه پهنای باند و وابسته به کشورهای دیگر شناخته خواهد شد.
ارتباطات و فناوری اطلاعات در ایران همواره بهعنوان تهدید تلقی شده است نه فرصت. به همین دلیل بخش عمده تلاش و برنامهریزی و مدیریت سازمانهای مرتبط با این حوزه بر اتخاذ تدابیرتحدید کننده متمرکز شده است. به همینخاطر بهرغم مزیتهای نسبی که ایران از نظر موقعیت، نیروی انسانی، نرمافزار و سختافزار دارا بوده هیچگاه نتوانسته است در این زمینه به جایگاه شایسته خود دست پیدا کند.
لذا باید به جناب نیکزاد سرپرست محترم وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گفت: برای رسیدن به هدف هاب منطقه شدن باید طرح و برنامه مشخص به علاوه جسارت و شجاعت و نفوذ کافی در ساختار قدرت در ایران داشته باشید در غیر این صورت این هدف تنها در برگههای برنامهای وزارت برای ثبت و یادآوری در آینده باقی خواهد ماند. همین.